مکاتبات شاه و جناب آقا
21 اسفند 1400داستان های کوتاه
7 مهر 1402در اندیشۀ عمر (۲جلد): دفتر یکم: زمانه و زندگی محمدعلی نظاممافی (۱۳۵۸-۱۲۶۷) – دفتر دوم: مجموعه کارتپستالهای محمدعلی نظاممافی
نا موجود
دربارۀ دفتر یکم:
در اندیشۀ عمر، زندگینامۀ دولتمردی وطنخواه از نسل مشروطیت است که سیر تحول ایران را از اواخر قاجاریه تا انقلاب اسلامی شاهد بوده است. او که در نوجوانی به تحصیل در اروپا پرداخت، در جوانی به میهن بازمیگردد و به همراه پدر و مرحوم مدرس به مبارزه با اشغال ایران توسط روس و انگلیس میپردازد. محمدعلی نظاممافی پس از تبعید و دو دهه انزوای ناخواسته، به این سبب که جایی برای سیاستمدارانی از جنس میانهرو، اندیشمند و شجاع نیافت، دست به فعالیتهای عامالمنفعه زد که در گوشهگوشۀ این سرزمین در خدمت نیازمندان است.
نویسندگان این اثر دو جلدی کوشیدهاند تا با دسترسی به منابع گوناگون از جمله دستنوشتههای او از دوران نوجوانی تا پایان عمر، احوال و آثار این چهرۀ ملی را همراه با بررسی زمانۀ او به رشتۀ تحریر درآورند.
نویسندگانِ کتاب در دفتر دوم این اثر (مجموعه کارتپستالهای محمدعلی نظاممافی) به انتشار مکاتباتی همت نمودهاند که او در نوجوانی از اروپای آغاز قرن بیستم با خانوادۀ خود در ایران داشته است.
دربارهی دفتر دوم:
اثر پیش رو به بررسی مجموعه کارتپستالهای محمدعلی نظاممافی (1358-1267) چهرۀ کمتر شناختهشدۀ تاریخ معاصر میپردازد. او که به دلیل استعداد و هوش سرشار از 12 سالگی برای تحصیل به اروپا فرستاده میشود، در زمانی کوتاه متوجه میشود که در جهان آن روزگار، «کارتپستال» همانند رسانهای آزاد و ارزان میتواند حامل مکاتباتش با خانواده، ابراز احساسات و دوستی به یاران و حتی نظرات و دیدگاههایش به دیگران باشد.
مجموعه کارتپستالهای محمدعلی نظاممافی که در میان سالهای 1294-1280 شمسی (1915-1901م) از سوی او برای بستگان و دوستانش فرستاده شده، با هدف آشنایی برادران و خواهرانش با پیشرفتهای غرب، آداب و رسوم زندگی اروپایی، مناظر طبیعی، بناهی تاریخی فرنگ و گاه برای سرگرمی و شوخی ارسال شدهاند.
از ویژگیهای این مجموعه، بجز اهمیت و ارزشمندی آن پیرامون پیشینه و کاربرد کارتپستال به عنوان رسانۀ اجتماعی در یک سدۀ گذشته، تصویری است که نظاممافی از اروپای آغاز قرن بیستم، به دست هنرمندان و پژوهشگران میدهد. کوشندگان کتاب در دفترِ یکم (زمانه و زندگی محمدعلی نظاممافی) از این مجموعه، به شرح زندگی و احول و آثار محمدعلی نظاممافی پرداختهاند.
کتاب چهارم توسیدید را امروز میخواندم. خیلی فصیح و خوب نوشته، چون فقط تفصیل یک جنگ را نوشته، آن هم ناتمام. لهذا میگویم چندان شیرین نیست، واِلا مورخ معتبری است. اغراقش خیلی کمتر از گزنفون است. خیلی آرزو دارم که دو سه نفر با من همدست میشدند و تاریخی بر ردِ اقوال هرودوت و گزنفون و سایر مورخین یونان مینوشتم که تمام دروغهای آنها را در باب اهالی ایران مبرهن مینمودیم.این قرمساقها به قدری ایرانیان را بیجهت سرزنش میکنند و بد مینویسند که اندازه ندارد. حال آنکه تمام مطالبشان صحیح نیست و میتوان رد کرد. در آخر ترجمۀ بازگشت دههزار یونانی از تصنیفات گزنفون که ترجمه کردهام، سه فصل در ردِ اقوالشان نوشتهام.
فی پنجشنبه، ۹ ذیقعده ۱۳۱۰ – ییلان ئیل
***
خاطرهنویسی راهی برای زنده نگهداشتن خاطرات و تجربیات یک فرد است و به مفهوم امروزی آن از اواسط دورۀ قاجار به دلیل رویارویی ایرانیان با غرب و آشنایی با اروپاییها شکل گرفت و بهویژه درباریان از آن استفاده میکردند. عمادالسلطنه برادرزادۀ ناصرالدینشاه به پیروی از پدر، از دوره نوجوانی به نگارش خاطرات روزانه خود اهتمام ورزید. حاصل این علاقه و تلاش در طول عمر عمادالسلطنه ۴۵ دفترچه دستنوشته است.